Türkiye’de yerleşim alanlarının yanı sıra kullanılmayan dağlık bölgeler de bulunmaktadır. Bu bölgelerin önemli bir kısmı ormanlarla kaplıdır ve çeşitli bitki örtülerine sahiptir. Yüzeydeki doğal zenginliğin yanı sıra, geçmişten günümüze ulaşan yer altı kaynakları da büyük bir değere sahiptir. Tarihi süreç içerisinde oluşmuş ve halen oluşmaya devam eden bu madenler, ekonomik açıdan yüksek bir potansiyele sahiptir. Bu kaynakların çıkarılarak ülke ekonomisine ve topluma katkı sağlaması amacıyla kullanıma sunulması hedeflenmektedir. Genel olarak toplum yararına olan bu faaliyetler konusunda uzlaşı sağlanmış olsa da, maden arama hakkı herkes için geçerli değildir.

Maden arama faaliyetleri, devletin belirlediği yasalar ve kurallar çerçevesinde yapılabilmektedir. Bu kapsamda, yalnızca gerekli izinleri alan gerçek ya da tüzel kişiler bu çalışmaları yürütebilir. İzin almak isteyen kişi ya da kuruluşların, belirli belgeleri temin ederek ve gerekli ödemeleri yaparak, belirtilen şartlar doğrultusunda başvuru sürecini tamamlaması gerekmektedir. Aksi takdirde izinsiz yapılan maden arama çalışmaları hukuka aykırı sayılır ve ağır yaptırımlar doğurabilir.

Maden Arama İzni Nasıl Alınır?

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan bireyler, özel sektör temsilcileri veya kamu kuruluşları maden arama izni almak için başvuruda bulunabilir. Başvurular genellikle yüz yüze yapılmakta olup, çevrim içi başvuru imkanı sunulması için çalışmalar sürdürülmektedir. Başvuru sürecinin ilk adımı, arama izni talep eden kişi ya da kurumun kapsamlı ve geçerli bir proje sunmasıdır. Bu proje, hangi madeni aramak istediklerini ve yapılacak faaliyetleri ayrıntılı biçimde açıklamalıdır.

Ülkemiz, yer altı kaynakları açısından oldukça zengin olduğu için farklı maden türlerine göre değişen başvuru süreçleri söz konusudur. Bu nedenle, başvuru sahiplerine izlemek zorunda oldukları adımlar madenin türüne ve değerine göre ayrı ayrı bildirilmektedir. Maden arama izni almak isteyen kişi veya kurumların başvuru işlemlerini Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü’ne yapması gerekmektedir.

Başvuru Belgeleri ve Süreç

MTA’ya yapılan başvurularda hiçbir hataya yer verilmemektedir. Küçük bir eksiklik bile başvurunun iptal edilmesine ve yatırılan harcın geri alınamamasına yol açabilir. Ayrıca tekrar başvuru yapılması etik dışı olarak değerlendirilebilmektedir. Başvurunun onaylanması durumunda, başvuru sahiplerinden bazı belgeler talep edilir.

Gerçek kişiler için gerekli belgeler:

• T.C. kimlik numarası bulunan onaylı nüfus cüzdanı,

• Vergi numarası,

• Noter onaylı imza beyannamesi.

Tüzel kişiler (şirketler) için gerekli belgeler:

• Ticaret sicil gazetesi fotokopisi,

• Vergi numarası,

• Şirket yetkililerinin noter onaylı imza sirküleri.

Ayrıca, başvuru yapılan arama alanına yönelik bir teminat bedeli ödenmesi gerekmektedir. İlk harç ödemesi Vakıfbank’a yapılırken, ruhsat verildikten sonra ödenmesi gereken harç ise vergi dairesine yatırılmalıdır. Tüm belgelerin ve ödeme işlemlerinin en geç 60 gün içinde tamamlanması zorunludur. Bu sürede tamamlanmayan işlemler başvurunun geçersiz sayılmasına neden olur.

Son olarak, izinsiz şekilde yapılan maden arama faaliyetlerinin kesinlikle yasak olduğu ve bu tür girişimlere karşı ciddi cezai yaptırımlar uygulandığı özellikle vurgulanmaktadır.